Meridianen worden vaak omschreven als energiebanen die vrij dicht onder het huidoppervlak van het lichaam lopen.
Er zijn 12 hoofdmeridianen die symmetrisch aan zowel de linkerzijde als aan de rechterzijde van het lichaam lopen.
Er zijn verschillende manieren om de energie in de meridianen goed door te laten stromen. Om een goede energiebalans te bereiken en te bewaren, zijn meridiaanoefeningen heel geschikt.
Strekkingen van Masunaga
De meest bekende meridiaanstrekkingen zijn ontwikkeld door Shizuto Masunaga, een Japanse shiatsu-therapeut uit de vorige eeuw. Voor elk meridiaankoppel ontwikkelde hij een strekking. Elk meridiaankoppel (ook element genoemd) kent een yinne meridiaan en een yange meridiaan. Yin staat hierbij voor onder andere rust en koelte en yang staat voor kracht en activiteit. Yin en yang kunnen niet zonder elkaar, ze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Onderstaande afbeelding geeft de strekkingen weer per element.
Er zijn in totaal 6 strekkingen omdat het Vuur-element 2 meridiaankoppels heeft.
Blijf steeds 3 tot 5 langzame en diepe ademhalingen in een strekking. Accepteer dat je de strekking in het begin niet perfect kunt doen. Blijf (zeker in het begin) binnen de grenzen van je eigen lichaam. Door voortdurend over je grenzen heen te gaan, werken de strekkingen eerder averechts.
De oefeningen worden meestal gedaan in de volgorde van de orgaanklok (M-A-V-W-V-H), maar je kunt ook de voedende cyclus volgen (M-W-H-V—V-A).
Metaal
De meridianen van het metaalelement zijn de longen (yin) en de dikke darm (yang).
Ga met je voeten een stukje uit elkaar staan en haak je duimen achter je rug in elkaar.
Houd je knieën licht gebogen (uit het slot), adem uit en buig rustig vanuit je heupen naar voren. Strek vanuit deze houding je armen achter je rug omhoog en blijf 3 tot 5 rustige ademhalingen in deze houding staan. Adem uit terwijl je langzaam overeind komt. Schudt je armen en benen los en doe eventueel de oefening nogmaals, terwijl je de duimen precies andersom in elkaar haakt.
Aarde
Deze oefening is goed voor de maag (yang) en de milt (yin), de meridianen die horen bij het aarde-element.
Kom op je knieën zitten met een ontspannen, rechte rug. Breng je knieëen uit elkaar, zodat je met je billen tussen je hielen komt te zitten.
Leun achterover op je handen, waarbij je de borst optilt. Laat je dan op je ellebogen zakken en –alleen als je hiervoor ruimte voelt- laat je tenslotte helemaal achterover zakken. Houd je nek en schouders ontspannen.
Adem 3 tot 5 keer rustig door in deze houding, plaats dan je vuisten onder je onderrug en duw jezelf rustig overeind.
Dit is een pittige oefening, die je het beste gedurende een aantal weken opbouwt.
Vuur (hart – dunne darm)
Deze strekoefening is voor het hart (yin) en de dunne darm (yang). Kom in kleermakerszit maar kruis niet de enkels. Leg de voetzolen tegen elkaar en laat je knieën zover zakken als voor jou comfortabel is.
Vouw je handen om je voeten heen en buig vanuit je heupen op een uitademing naar voren.
Houd je ellebogen aan de buitenkant van je knieën, ontspan en adem 3 tot 5 keer diep door tot in je buik. Kom op een inademing overeind.
Water
Blaas (yang) en nier (yin) horen bij het element water. Je kunt de Masunagastrekking voor water in zittende positie doen, maar je kunt de oefening ook staande doen.
Staande oefening: maak je schouders rond, laat je hoofd hangen en rol je rug wervel voor wervel af, terwijl je de armen ontspannen naar beneden laat hangen. Na 3-5 keer diepe ademhalingen kom je weer wervel voor wervel omhoog.
Om de strekking zittend te doen, kom je rechtop zitten, met je benen recht naar voren gestrekt. Laat de voeten opzij vallen.
Het is belangrijk om recht op je billen te zitten, kom daarvoor eventueel op de rand van een kussen zitten. Adem in, strek je armen omhoog met de handpalmen naar buiten. Maak lengte in de rug door vanuit je heupen op te strekken. Buig vanuit de heupen naar voren, ontspan rug, schouders en nek en blijf 5 diepe ademhalingen in deze houding zitten. Kom daarna rustig overeind.
Vuur
Deze meridiaanoefening is voor de hartbeschermer (yin) en de drievoudige verwarmer (yang), 2 extra meridianen uit het vuur-element om het hart te beschermen.
Kom in kleermakerszit en trek je ene voet richting je lies. Strek je armen in de lucht, kruis je armen en sla je handen om je knieën. Trek je ellebogen naar je toe, ontspan je bovenlichaam en buig voorover. Als je voelt dat je billen van de grond komen, kom je iets omhoog uit de strekking. Adem 3 keer diep in je buik en kom op een uitademing rustig overeind. Kruis je armen en benen andersom en doe de oefening nog een keer.
Hout
Bij het element hout horen galblaas (yang) en lever(yin).
In deze strekking kom je zitten in spreidzit. Maak je rug lang en recht en strengel op een inademing je handen boven je hoofd in elkaar. Houd de tenen naar je toegetrokken. Adem uit en buig naar een kant. Adem hier 3 keer diep door, kom rustig terug naar het midden en herhaal de oefening aan de andere kant.
Afsluitende oefening
Het is belangrijk om je lichaam na afloop van deze serie oefeningen de tijd te gunnen om bewust te worden van de energie die beter is gaan stromen. De houding wordt savasana genoemd en hij wordt ook geadviseerd na andere (yoga)series. Leg voor deze oefening eventueel een kussentje onder je knieën om je onderrug te ontspannen. Leg ook een dekentje over je heen.
Kom ontspannen liggen op je rug, de benen zijn gestrekt, met de voeten op heupbreedte. Laat je voeten iets naar buiten vallen en leg je armen naast je lichaam, met de handpalmen naar boven. Hierdoor kunnen je schouders nog meer ontspannen.
Haal een paar keer diep adem en blaas helemaal uit, laat spanning los uit je spieren. Adem dan in jouw natuurlijke ritme en blijf liggen zolang als voor jou goed voelt.
Aan het einde van de oefening beweeg je rustig handen en voeten. Rek je lichaam zachtjes uit en rol op je rechterzij om je lichaam de kans te geven de bloeddruk weer op peil te brengen. Kom daarna rustig overeind.
Je kunt savasana ook tussen de oefeningen door in een kortere versie doen.
Meridiaan yoga en meditatie
Er zijn heel veel oefeningen en houdingen om de meridianen te strekken en de energie weer te latten stromen, om weer in balans te komen.
Lijkt het je leuk om in een groepje van maximaal 4 mensen meridiaan yoga te beoefenen en aansluitend een geleide meditatie te doen? De lessen duren 1 uur en 15 minuten en zijn wekelijks of 2-wekelijks. Yoga maakt veel afvalstoffen los, na afloop van de les is er daarom thee.
Kosten per les: € 8,50.
* Afbeeldingen: Shiatsu in theorie en praktijk – Carola Beresford-Cooke uitg. altamira-becht